مقدمه
فرانچایز نوعی مدل کسب‌وکار است که در آن، یک شرکت یا شخص (واگذارنده یا فرانچایزدهنده) حق استفاده از نام تجاری، علامت تجاری، دانش فنی، فرآیندها و سایر دارایی‌های فکری خود را به شخص یا شرکت دیگری (گیرنده یا فرانچایزگیرنده) اعطا می‌کند. در ازای این امتیاز، گیرنده موظف به پرداخت حق امتیاز و هزینه‌های دیگری به واگذارنده است.
فرانچایزینگ یک روش محبوب برایِ گسترشِ کسب‌وکارها است و مزایایِ بسیاری را برایِ هر دو طرفِ معامله به ارمغان می‌آورد. با این حال، قبل از درگیر شدن در یک فرصتِ فرانچایز، مهم است که اطلاعات کافی در مورد این موضوع داشته باشید.
در این مقاله، به بررسی موارد زیر می‌پردازیم:
- مزایای و معایب فرانچایز برای واگذارنده و گیرنده
- مراحل درگیر در خرید یک فرانچایز
- نکات مهمی که باید قبل از امضای قرارداد فرانچایز در نظر بگیرید
- منابعی برای یافتن اطلاعات بیشتر در مورد فرصت‌های فرانچایز
مزایای فرانچایز
مزایای فرانچایز برای گیرنده:
- شناسایی برند: گیرنده از اعتبار و شهرت برند شناخته‌شده‌ی واگذارنده بهره‌مند می‌شود.
- آموزش و پشتیبانی: واگذارنده معمولاً آموزش و پشتیبانی مفصلی را به گیرنده ارائه می‌دهد تا به او در راه‌اندازی و اداره‌ی کسب‌وکارش کمک کند.
- مدل کسب‌وکار اثبات‌شده: گیرنده از یک مدل کسب‌وکار ثابت‌شده که قبلاً توسط واگذارنده با موفقیت اجرا شده است، استفاده می‌کند.
- قدرت خرید: گیرنده می‌تواند از قدرت خرید واگذارنده برای دریافت تخفیف در خرید کالا و خدمات بهره‌مند شود.
- دسترسی به منابع: گیرنده ممکن است به منابعی مانند سیستم‌های بازاریابی، تبلیغات و فناوری اطلاعات واگذارنده دسترسی داشته باشد.
مزایای فرانچایز برای واگذارنده:
- رشد سریع: فرانچایز راهی سریع برای گسترش برند و افزایش فروش واگذارنده است.
- کاهش ریسک: واگذارنده بخشی از ریسک راه‌اندازی واحدهای جدید کسب‌وکار را به گیرندگان منتقل می‌کند.
- جریان درآمد ثابت: واگذارنده از طریق دریافت حق امتیاز و سایر هزینه‌ها، جریان ثابت درآمدی را از گیرندگان کسب می‌کند.
- وفاداری به برند: شبکه‌ی فرانچایز می‌تواند به افزایش وفاداری مشتریان به برند واگذارنده کمک کند.
معایب فرانچایز
معایب فرانچایز برای گیرنده:
- هزینه: هزینه‌های راه‌اندازی و اداره‌ی یک کسب‌وکار فرانچایز می‌تواند بالا باشد، زیرا شامل حق امتیاز، هزینه‌های بازاریابی و سایر هزینه‌ها می‌شود.
- کنترل: گیرنده تا حدی استقلال خود را از دست می‌دهد، زیرا موظف است طبق دستورالعمل‌ها و استانداردهای واگذارنده عمل کند.
- رقابت: ممکن است در منطقه‌ی شما فرانچایزهای دیگر همان برند وجود داشته باشد که این امر می‌تواند رقابت را افزایش دهد.
- تجدید قرارداد: قرارداد فرانچایز ممکن است به طور منظم منقضی شود و برای تمدید آن، گیرنده باید شرایط جدید را بپذیرد.
معایب فرانچایز برایِ واگذارنده:
از دست دادن کنترل: یکی از بزرگترین معایب فرانچایز برای واگذارنده، از دست دادن تا حدی کنترل بر برند و کسب‌وکار خود است. گیرندگان فرانچایز موظف به رعایت دستورالعمل‌ها و استانداردهای واگذارنده هستند، اما ممکن است همیشه این کار را به طور کامل انجام ندهند. این امر می‌تواند منجر به ناهماهنگی در کیفیت محصولات یا خدمات، آسیب به نام برند و از دست دادن مشتریان شود.
نامِ برند در معرض خطر: اگر یک گیرنده فرانچایز عملکرد خوبی نداشته باشد، می‌تواند به نام و اعتبار برند واگذارنده آسیب برساند. به عنوان مثال، اگر یک رستوران فرانچایز غذای نامرغوب یا خدمات بدی ارائه دهد، این امر می‌تواند به شهرت کل زنجیره رستوران‌ها آسیب برساند.
مسائل حقوقی: واگذارنده ممکن است با مسائل حقوقی مرتبط با عملکرد گیرندگان روبرو شود. به عنوان مثال، اگر یک گیرنده فرانچایز قوانین کار را نقض کند یا از مشتریان کلاهبرداری کند، واگذارنده ممکن است از نظر قانونی مسئول اقدامات آن گیرنده باشد.
هزینه‌ها: راه‌اندازی و اداره‌ی یک برنامه فرانچایز می‌تواند برای واگذارنده پرهزینه باشد. واگذارنده باید هزینه‌های بازاریابی، آموزش، پشتیبانی و سایر هزینه‌های مرتبط با حمایت از شبکه‌ی فرانچایز خود را بپردازد.
رقابت: ممکن است رقبای جدیدی در بازار ظاهر شوند که مدل کسب‌وکار بهتر یا جذاب‌تری را ارائه می‌دهند. این امر می‌تواند منجر به از دست دادن سهم بازار و کاهش فروش برای واگذارنده شود.
وابستگی به گیرندگان: واگذارنده تا حدی به موفقیت گیرندگان خود وابسته است. اگر گیرندگان فرانچایز عملکرد خوبی نداشته باشند، این امر می‌تواند به درآمد و سود واگذارنده آسیب برساند.
سختی یافتن گیرندگان مناسب: یافتن گیرندگان مناسب فرانچایز می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. واگذارنده باید به دنبال افرادی باشد که واجد شرایط، انگیزه و متعهد به برند باشند.
سختی مدیریت شبکه‌ی فرانچایز: مدیریتِ یک شبکه‌ی فرانچایز می‌تواند پیچیده و زمان‌بر باشد. واگذارنده باید بر عملکرد هر یک از گیرندگان خود نظارت کند، به آنها آموزش و پشتیبانی ارائه دهد و با آنها در مورد مسائل مرتبط با کسب‌وکارشان ارتباط برقرار کند.
مراحل درگیر در خرید یک فرانچایز
- تحقیق: قبل از هر چیز، مهم است که در مورد صنعت فرانچایز و فرصت‌های موجود تحقیق کنید. با واگذارندگان مختلف صحبت کنید، گزارش‌های صنعتی را بخوانید و با متخصصان فرانچایز مشورت کنید.
- انتخاب یک فرصت: پس از انجام تحقیقات، باید یک فرصت فرانچایز را انتخاب کنید که با علایق، مهارت‌ها و منابع شما مطابقت داشته باشد.
- بررسی افشاگریه: واگذارنده موظف است یک افشاگریه را به شما ارائه دهد که اطلاعات مهمی در مورد شرکت، وضعیت مالی و فرصت فرانچایز را ارائه می‌دهد. افشاگریه را با دقت مطالعه کنید و هر سوالی که دارید را از واگذارنده بپرسید.
- تامین مالی: اگر برای تامین مالی هزینه‌های راه‌اندازی کسب‌وکار خود به کمک نیاز دارید، باید گزینه‌های تامین مالی خود را بررسی کنید.
- امضای قرارداد: پس از اینکه از تمام جوانب فرصت فرانچایز راضی بودید، باید قرارداد فرانچایز را امضا کنید. قرارداد را با دقت مطالعه کنید و قبل از امضا، از یک وکیل کمک بگیرید.
نکاتِ مهمی که باید قبل از امضای قرارداد فرانچایز در نظر بگیرید
- هزینه‌ها: تمام هزینه‌های مربوط به راه‌اندازی و اداره‌ی یک کسب‌وکار فرانچایز را به دقت بررسی کنید. مطمئن شوید که می‌توانید از پس این هزینه‌ها بربیایید.
- تعهدات: تعهداتی را که در قبال واگذارنده دارید به دقت بررسی کنید. مطمئن شوید که با این تعهدات و الزامات راحت هستید.
- منطقه: منطقه‌ی خود را برای محل واحد فرانچایز خود به دقت بررسی کنید. مطمئن شوید که تقاضای کافی برای محصولات یا خدمات شما در آن منطقه وجود دارد.
- پشتیبانی: نوع پشتیبانی که واگذارنده ارائه می‌دهد را بررسی کنید. مطمئن شوید که در صورت نیاز به کمک، به منابع مناسب دسترسی خواهید داشت.
- مدت قرارداد: مدت قرارداد فرانچایز را بررسی کنید و مطمئن شوید که با آن موافق هستید.
نتیجه
فرانچایز می‌تواند راهی عالی برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار خودتان باشد. با این حال، قبل از درگیر شدن در یک فرصت فرانچایز، مهم است که تحقیقات کافی انجام دهید و تمام جوانب را به دقت در نظر بگیرید.
امتیاز فناور با ارائه حق امتیاز کسب‌وکارهایی غذایی بیرون‌بر (Take Away) مانند ساندویچ، کافه و … با حداقل هزینه، و همچنین انتقال تجربه و دانش به فرنچایز گیرندگان، این امکان را برای علاقه‌مندان به کارآفرینی فراهم می‌کند تا بتوانند کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کنند.